Norggas alaskalupiidna lea leavvan agressiivvalaččat ja ballojuvvo, ahte dat leavašii ain stuorit guovlluide Suomas ja Ruoŧas. Alaskalupiidna birge davvi šaddanbirrasis buorebut, go dan sogalaš, gilvvalupiidna. Dat áitá ovdamearkka dihtii duottarluonddu. Alaskalupiidna hábme eananvuođu álbmábun, mas buot originála šlájat eai birge. Dan suhkkes šattodagat bohtet eará šattuid sadjái ja maiddái gavjjuhandivrrit šaddet gillát. Buot gavjjuhandivrrit eai nagot oažžut lupiinnas bibmosa.
Standárdagielat namma: Alaskalupiidna
Dieđalaš namma: Lupinus nootkatensis
Čuovvunkárttás oidnojit dušše raporterejuvvon áicamat. Duohtavuođas dat deaivvahit eanet. Kártá muitala bajilgova dilis.
Alaskalupiidna lea juo dábálaš Norggas ja Ruoŧas. Suomas alaskalupiinnat dihttojit vel deivvolaččat, muhto lea riska, ahte dat leavvá ja stáđásma Supmii.
Alaskalupiidna lea máŋggajahkásaš sáhpalšaddu ja sáhttá čatnat dahppaga sáhpalšattuid láhkai njuolga áimmus ja ruohtasbuljiidis baktearaiguin. Dakko bokte dat nagoda šaddat duvttahis eananvuođus ja šaddá ovdamearkka dihtii niitošlájaid sadjái, mat loktet duvttahis eananvuođus.
Alaskalupiidna birge davvelabbos, go gilvvalupiidna. Islánddas alaskalupiinna leat geavahan eananbuoridanšaddun, ja dat lea beassan leavvat hui viidát ja lea hábmen suhkkes ja viiddes šattodagaid. Alaskalupiidna lea leavvan agressiivvalaččat maiddái Norggas ja ballojuvvo, ahte dat leavašii maiddái Supmii ja Ruŧŧii dakkár guovlluide, gosa dan sogalaš gilvvalupiidna ii leat nagodan leavvat.
Alaskalupiinna gávdná dávjá geaidnoguorain, čievrarokkiin ja jogaid darddiin. Dat šaddá 0,5-1,2 mehtera allosažžan. Dan ceakkus, gihpu lágan liđđosa lea álki dovdát. Alaskalupiidna lieđđu geasse-borgemánus ja dan lieđit leat alihat dahje violehtat, hárve vielgadat.
Lea diehtin veara, ahte alaskalupiidna leavvá dušše siepmaniiguin. Šaddogárddiin ja šiljuin liđđosat galggašedje čuhppot dalán go lieđđun lea nohkan, amaset siepmanat háhppehit giksat. Jus lieđđumat háhppehit giksat (geasi loahpas), daid siepmanbađvvit luoddanit ja girdilit juobe golmma mehtera duohkái eadnešattus. Biekka, johtolaga, ealliid dahje čáhcerávnnjiid mielde siepmanat sáhttet goittotge leavvat viehka guhkásge.
Šattodat goldná maiddái dalle, jus šaddanbaji áigge láddjejuvvo 2–4 geardde. Vai juksá buoremus bohtosa, šaddu láddjejuvvo máttat ráje. Jus šattut leat dušše moattis, ávžžuhit roggat šattuid eatnamis oktan ruohttasiiguin. Muitte, ahte alaskalupiinna váldoruohtas soaitá ollit čiekŋalabbui go sáhtášii jáhkkitge!
Buot cagganvugiid ferte ollašuhttit máŋga jagi maŋŋálagaid, vai šattodat vuolgá oalát eret.
Alaskalupiidna sulastahttá ollu gilvvalupiinna (Lupinus polyphyllus) ja šlájain gávdnojit maiddái seahkešattut. Alaskalupiinna nađđa lea guolgái ja dávjjimusat suorrái, go fas gilvvalupiinna lasttain leat 6–8 suori ja daid vuolleolggoš lea guolgái. Gilvvalupiinna lasttain leat 9–15 suori, eaige dain leat guolggat. Guktot šlájat leat goittotge váralaš vierisšlájat, nappo caggandoaimmaid dáfus ii leat dehálaš dovdát daid nuppiineaskka.
